Verscholen in het landschap langs de A2, nabij het dorp Haarzuilens, bevindt zich een mooie plek: de eendenkooi van landgoed Haarzuilens. Sinds de 17e eeuw heeft deze eendenkooi een bijzondere rol gespeeld op het landgoed, waar wilde eenden vroeger werden gevangen voor consumptie. Hoewel de kooi niet vrij toegankelijk is voor publiek, organiseert Natuurmonumenten rondleidingen om mensen kennis te laten maken met dit historische stukje natuur.
Henk Boom, een enthousiaste vrijwillige gids, neemt regelmatig geïnteresseerden mee op een rondleiding. Samen met Boom wandelen we langs het voormalige kooikerhuis naar de eendenkooi, die volledig verborgen ligt. Op een groene open plek staat het oude kassahuisje van kasteel De Haar, dat nog steeds in gebruik is bij het Vogelringstation De Haar. Op het terrein zijn dan ook netten gespannen om vogels te vangen voor onderzoek en om ze van een ring te voorzien.
Eeuwenlang was de plek waar de kooiker, de beheerder van de eendenkooi, woonde vrij afgelegen. Nu loopt de A2 er vlak langs. De taak van de kooiker was om de plas te onderhouden. Een cruciaal aspect hiervan was het in goede staat houden van de rieten omheining, aangezien dit essentieel was voor het vangen van wilde eenden. De eenden waren erg waakzaam, zozeer zelfs dat de kooiker zijn eigen geur maskeerde met die van turf om niet opgemerkt te worden. Hij moest absoluut onzichtbaar blijven. De hond van de kooiker mocht daarentegen op bepaalde momenten wel gezien worden, omdat hij deel uitmaakte van het opjaagproces. De eenden die in een arm van de kooi werden gevangen, gingen naar de baron van De Haar en werden op de markt in Utrecht verkocht. Naar schatting waren dit ongeveer 600 eenden per jaar.
Naast het boeiende verhaal over het vangen van eenden, heeft gids Henk Boom veel te vertellen over de prachtige omgeving die wordt beheerd door Natuurmonumenten. Hij wijst ons op de wal met gierzwaluwen, die jaarlijks schoongemaakt moet worden omdat deze vogels een schoon nestje verkiezen. Hij vertelt ook over de vele reeën en vossen die in het gebied rondlopen. Opmerkelijk was het bezoek van een bever aan de appelboomgaard bij de eendenkooi, dat werd ontdekt met behulp van een wildcamera. Maar het hoogtepunt van de dag is de ontdekking van de zeldzame bijenorchidee langs het fietspad: ‘Deze kleine orchidee hebben we hier nog niet eerder gezien. Ik ga het doorgeven aan de boswachter zodat daar niet gemaaid wordt,’ zegt Boom.
Eenden worden niet meer in de kooi gevangen, de laatste kooiker stopte in 1963. Wel is er weer een rondleiding op 1 juli aanstaande.
Adverteren op Nieuws Leidsche Rijn
Geïnteresseerd in lokaal adverteren? Wij lichten graag de mogelijkheden toe! Neem contact op met Dolf Verschuren op [email protected] of bel naar 06-40253846.
