Archeologisch graven bij Hoge Woerd

Foto: Museum Hoge Woerd

Er gaat weer archeologisch gegraven worden op de Hoge Woerd, en wel in de Romeinse Rijnbedding, vlakbij Castellum Hoge Woerd (zie foto).

Dit keer wordt er gegraven aan de ‘Barbaarse’ kant van de rivierbedding. Eerder archeologisch onderzoek in de buurt van de Parkzichtlaan en de Alendorperweg liet zien dat aanvullend graafwerk nodig was.

Heldammerrivier

Aan het eind van de eerste eeuw werd bijna de hele onderzoekslocatie gedomineerd door de Heldammerrivier, die van noord naar zuid stroomde in een vrijwel rechte bedding. In de tweede eeuw na Christus schoof de rivier geleidelijk in westelijke richting. De kleiige afzettingen aan de westzijde van de onderzoekslocatie bood een hogere weerstand tegen erosie. Aan het eind van de tweede of begin derde eeuw werd de verbinding van de Heldammerrivier met de Oude Rijn stroomrug langzaam afgesneden, waardoor de dimensies van de rivier afnamen. In de eerste decennia van de derde eeuw was de bedding nog slechts 40 tot 50 m breed en 2,5 m diep. Aan het eind van de derde eeuw is de rivier volledig verland.

Beschoeiingen

Op het oostelijke deel van het terrein zijn zeven rijen van palen aangetroffen. Deze volgen allemaal de loop van de rivier en waren waarschijnlijk de beschoeiingen van de waterloop in verschillende periodes. Verder naar het westen is een aantal palenrijen aangetroffen die waarschijnlijk onderdeel zijn geweest van twee opeenvolgende beschoeiingen. Eén van deze palenrijen kan een steigertje of plankier zijn geweest.

Tweede eeuw na Christus

Doordat de oostelijke rivieroever in het centrale deel van het opgravingsterrein lange tijd, waarschijnlijk vanaf het midden van de tweede eeuw tot aan de verlandingsfase in de derde eeuw, nagenoeg op dezelfde plaats bleef liggen, is het niet duidelijk of deze beschoeiingen zijn aangelegd op het moment dat de rivier zich nog uitstrekte tot aan de westzijde van het plangebied of dat de rivierbedding al aan het krimpen was. De aangetroffen restanten dateren vanaf de tweede eeuw na Christus. In totaal zijn 34 greppels, 28 kuilen, 37 paalkuilen, een dierbegraving en 23 locaties met hoefindrukken aangetroffen.

Militaire activiteiten

Er zijn ook restanten van nederzettingen gevonden, zoals aardewerk, metaal, grofkeramiek, natuursteen en dierlijk bot. Twee fuiken wijzen op lokale visvangst van eind eerste eeuw tot in de tweede eeuw. Bespijkerde schoenen, een fragment van een schildhoes en grofkeramieken werpkogels wijzen op militaire activiteiten, die in verband kunnen worden gebracht met het zuidoostelijk gelegen castellum. Op het onderzoeksterrein zijn ook de resten van twee Romeinse schepen gevonden. 

Cookieinstellingen