Boeddhisme in de klas

Foto: Ming Zhu

Boeddhistisch Vormingsonderwijs op lagere scholen: is dat wat? Vanaf volgend schooljaar biedt de overheid dit aan op basisscholen. Docent Petra van Zessen verzorgt de lessen in Utrecht en omgeving.

(geschreven door  Ming Zhu, student HU School voor Journalistiek)

“Het gaat me er niet om dat ik kinderen overtuig dat boeddhisme iets goeds is, maar ik wil ze laten ervaren wat het voor hen kan betekenen”, vertelt Petra van Zessen, docent Nederlands op middelbare school MAVO TIEN in Leidsche Rijn.

Vluchtig en gehaast

Veertien jaar geleden kwam ze in aanraking met het boeddhisme. “Ik had destijds het idee dat alles om me heen zo vluchtig was, zo gehaast, en dat je constant bezig moest zijn met wat er nog ging komen of wat er was geweest. Ik had daar last van, dus ik wilde ik er iets aan doen. Ik heb me toen opgegeven voor een introductiecursus bij Zen Utrecht en daar ben ik blijven hangen. Door de jaren heen ben ik een aantal keren gestopt met het beoefenen ervan, omdat ik het teveel gevraagd vond om elke week naar zo’n bijeenkomst te gaan. Vervolgens miste ik het weer en pakte ik het opnieuw op. Het boeddhisme helpt me om moeilijke emoties of situaties te accepteren en er beter mee om te kunnen gaan. Sinds drie jaar beoefen ik het vast op de woensdagavond en mediteer ik ook thuis.

Uit de kast

Ik zie mezelf niet echt als boeddhist, maar wel als iemand die bezig is met boeddhisme. Op de voorlichtingsbijeenkomst over BVO zei men dat als je dit soort werk gaat doen, je als ‘undercover’ boeddhist uit de kast komt. Dus als iemand die wel boeddhisme beoefent, maar nergens geregistreerd staat als boeddhist. En inderdaad, na mijn sollicitatiegesprek als docent BVO kwam ik de maandag erna op werk, en vanaf het moment dat ik erover vertelde, ging het meteen over het boeddhisme, over Shri Lanka en Myanmar, en wat ik daar dan van vond. Toen dacht ik: o ja, dus zo werkt het.

Tot rust komen

Ik ben ook in contact gekomen met het boeddhistisch vormingsonderwijs. Ik werk zelf nu zeventien jaar in het onderwijs en ik zie wat voor druk er op de kinderen wordt uitgeoefend, vanaf de basisschool al, aan prikkels en dingen die ze moeten doen. Dan denk ik: wat zou het fijn zijn als die kinderen ook de gelegenheid krijgen om af en toe even te zitten en tot rust te komen. Kinderen leren tijdens de lessen BVO over verstilling, aandacht en liefdevolle vriendelijkheid, dat spreekt me heel erg aan. En ik ben zelf toch wel echt een onderwijsmens, dus ik dacht: hier komen twee dingen samen waar ik heel intensief mee bezig ben.

Kleine oefeningen

Ik heb veertien jaar op een reguliere openbare basisschool in Utrecht gewerkt. Daar deed ik af en toe weleens wat kleine oefeningen met leerlingen. Dat kinderen door een korte meditatie bijvoorbeeld even tot rust konden komen. Ik denk dat dat heel heilzaam is voor het kind, dat het erg goed voor ze is. Er zijn zoveel onderdelen in het onderwijs waar kinderen aan moeten voldoen, dat het lijkt alsof het pas goed is als ze zich aan al die eisen houden. Dat is natuurlijk niet zo. Ik hoop dat ze aan het einde van de lessen kunnen zeggen: ‘Ook al haal ik geen A-score voor de Cito-toets, ben ik geen kei in rekenen of heb ik moeite met samenwerken, dan nog ben ik goed zoals ik ben.’ Dat wil niet zeggen dat je je niet hoeft te ontwikkelen, maar het is ook al goed zoals het nu is. Het lijkt me mooi om dat mee te geven.

Zinvol

We beginnen nu met expertiseontwikkeling van BVO op basisscholen. Als dat goed gaat, kunnen we kijken of we het kunnen uitbreiden naar meer locaties. En als ik mag dromen, dan denk ik dat de lessen uit het vormingsonderwijs ook nuttig zijn voor middelbare scholieren en zelfs voor docenten. Zij ervaren net zo goed druk op school. Het lijkt me leuk om zinvol daar ook les aan te geven. Maar dat is voor later, voorlopig richten we ons op basisscholen.

‘Nodig me maar uit’

Aan ouders en basisscholen die twijfelen of boeddhistisch vormingsonderwijs iets is voor hun kinderen, zou ik zeggen: nodig een van de docenten uit en ga in gesprek! Dan kun je kijken of de twijfel de één of de andere kant opslaat. Dat je denkt: nee, dat is niks, of: ja, dat heeft wel wat. En als je blijft twijfelen, kan je het gewoon uitproberen. Er is geen man overboord als het niks blijkt te zijn en een mooie meerwaarde als het wel iets is. Nodig me maar uit, ik kom wel langs, haha!”

Cookieinstellingen